Achter de schermen bij MAD Exhaust:
Bruno Carmo
INLEIDING
Zaterdag voormiddag. Ik ken Daan Borsje al een geruime tijd. Vroeger via Moto Adonis Motorcycles in Nederland, een bedrijf met hoogstaande kwaliteit op gebied van vintage en oldtimer motoren een nieuw leven te geven met sublieme afwerking en verbouwing. Reeds enkele jaren is hij, samen met Wouter Buningh, de drijvende kracht achter MAD-Exhaust. Wouter Buningh kwam erbij na het tragisch overlijden van Wouter Van Egmond op een te jonge leeftijd.
MAD-Exhaust is een bedrijf dat uitlaatsystemen bouwt met hoogwaardige grondmaterialen. Van uitlaatpijpen, bochten tot geluidsdempers, ondertussen met een internationaal aanzien.
Een successtory dat je alleen maar kan bereiken door een gezonde visie, een hoogstaand eindproduct en natuurlijk een gedreven team.
Daan Borsje wou één van zijn teamleden eens in de spotlight zetten. Bruno Carmo is reeds geruimte tijd werkzaam bij MAD-Exhaust… en hoe !
Momenteel is hij de drijvende kracht om nieuwe ideeën, nieuwe innovaties in praktijk om te zetten. Samen met de gehele staf is hij één van de personen die mee de visie en innovatie bepaalt bij MAD-Exhaust.
“Je bedrijf is maar zo sterk als het team dat het uitbouwt.” En dat hebben ze bij MAD-Exhaust goed begrepen. Van dag één werden alleen maar de beste materialen gebruikt om hun eindproducten aan de man te brengen. Momenteel is MAD-Exhaust in alle factoren zijn marktpositie aan het versterken: cross, racing, classic bikes, moderne motoren, … Hier één van de personen die meebouwt aan het internationale succes van MAD-Exhaust.
FACTS
NAAM: Bruno Carmo
LEEFTIJD: 37
AFKOMST: Portugal
WOONPLAATS: Beveren, België
BEROEP: ik doe 2 beroepen:
– metaalbewerking – draaibankwerker in OW
– Head of Design & Production bij MAD-Exhaust produceer ik uitlaatsystemen op maat, geluidsdempers en bochtonderdelen.
MOTOR: Zelf heb ik een CBR 954RR , CBR 900RR , VTR SP1, Yamaha XJ 600 Naked Bike
HOE LANG UITLAATSYSTEMEN BOUWEN: ongeveer 4-5 jaar nu, daarvoor ook wel maar de laatste 4-5 jaar zeer intensief.
HOE LANG RIJ JE MOTOR: ongeveer 18 jaar. Dus van mijn 19-20 jaar.
HOEVEEL METER UITLAATBOCHTEN EB JE AL VERWERKT : hahaha, eigenlijk geen idee maar ruwe schatting toch meer dan een 1000 meter.
BRUNO, DE MENS
Je rijdt echt al van jongsaf met de motor. Waar de liefde voor motoren?
Bruno: de moment dat je op een motor stapt en je start te rijden, vergeet je gewoon alles. En dat is uniek. De moment je de wind in je gezicht voelt, verandert je gemoedstoestand naar ik met mijn motor. Ik alleen, het geluid en de trillingen van mijn motor. Dat is genieten en pure relaxatie. Dan vergeet je gewoon alle zorgen, groot en klein.
Je bent als draaibank operator naar België gekomen. Was dit reeds een keuze die je op school had gemaakt?
Nee, ik woonde toen nog in Portugal. Alles wat ik geleerd heb over metaalbewerking met de draaibank, heb ik na mijn schooltijd opgestoken via interne opleidingen tijdens mijn toenmalig werk. Ik zag hen werken aan de diverse draaibanken en mijn interesse was gewekt. Kleine vragen, met de basis beginnen, enkele voorwerpen draaien voor mezelf en voor mijn motoren. Telkens probeerde ik mijn voorwerpen beter en beter te maken. Op een gegeven moment werd dat mijn fulltime job.
Hoe ben je eigenlijk vanuit Portugal in België terecht gekomen?
Ik werkte op mijn 21ste in Portugal voor een firma die over heel Europa staalconstructies, onderhoud en herstellingen deden in de Petrochemie sector. Dan zat ik in Spanje, dan in Frankrijk of Marokko. Ik was toen nog vrijgezel. Dus als mijn baas vroeg of ik in het buitenland wou gaan werken, dan ging ik met veel plezier. Vele culturen, andere levensstijlen, ervaringen zowel professioneel als persoonlijke groei. Op een gegeven moment kreeg ik via een vriend de vraag om in België te komen werken. Die keuze was snel gemaakt. Ik kreeg een prachtig voorstel en in tussentijd was ik al samen met mijn huidige vriendin. Een nieuwe sprong in het duister. Aankomen in België en nog niet weten waar ik zou gaan wonen en leven. Een nieuw avontuur ver van mijn vertrouwde wereld maar daar heb ik nog geen moment spijt van gehad. Hard werken en alles komt goed. Dat was mijn instelling.
Hoe ben je eigenlijk begonnen met de specialisatie lassen? Of was dat een logisch gevolg vanuit je ervaring in staalconstructie?
In de staalindustrie heb je 4 delen: de technische uitwerking, draaibank productie, lasswerk en de plaatsing/constructie. Ik wou ze allemaal doen terwijl vele personen zich richten op alleen maar 1 of 2 takken. Daar zat bij mij de drijfveer: vanaf de technische uitwerking en het denkwerk komen tot een mooi en functioneel uitresultaat. Ik wou telkens nieuwe dingen bijleren. Ik ben niet geboren om alleen maar lasser te zijn van nine to five. Ik wou en wil meer doen. Wat me echt boeit bij lassen, is dat het echt specialistenwerk is. Ik hou van lassen: de techniek, de kleuren, de verschillende manieren van lassen, de mogelijkheden en daar hou ik nog steeds van.
MOTO ADONIS & DAAN BORSJE
Hoe kwam je in contact met Daan en Wouter van MAD-Exhaust?
Ik leerde hun bedrijf en hen beiden kennen via Facebook en Instagram. Het was nog de tijd dat Daan de eigenaar was van Moto Adonis. Hij bouwde echt wel mooie motoren. We startten berichtjes naar elkaar te sturen en foto’s uit te wisselen. Tot ik besefte dat de shop niet ver van mijn huis was. Destijds leefde ik nog op een klein appartementje en had ik rond 16.00h gedaan met mijn fulltime job. Ik hield er wel van om aan motoren te werken en veel zelf uit te proberen. Niet direct voor het geld, maar vooral voor het plezier en ervaring op te doen.
We spraken de eerste keer af en mijn ingesteldheid was om een leuke babbel te hebben met Daan en eens te kijken wat we door elkaar konden betekenen. Moest het niets worden, dan had ik tenminste vele mooie motoren gezien (lacht).
Wat was je eerste project?
Daan was bezig met een CX500 project. We begonnen van gedachten te wisselen over hoe het uitlaatsysteem er zou moeten uitzien. We vulden elkaars ideeën aan. Daan zei me om eens een uitlaatsysteem te bouwen en met het laswerk dat we hadden besproken. Een goed uitlaatsysteem produceren is één ding maar een uitlaatsysteem produceren zoals niemand anders het doet op een unieke en vernieuwende manier is totaal iets anders. Daar zat de grote uitdaging. Het verschil maken. Voor mij was alles nieuw, maar Daan stelde me gerust. Is het technisch mogelijk? Welke technieken gaan we gebruiken? Hoe ontwerpen? Dat was de leerfase voor mij. Daan heeft me veel geholpen in het begin. Proberen, falen, opnieuw, slagen en goede resultaten nog beter maken. Het was een constant denk- en evaluatieproces.
Zo begon de passie eigenlijk voor uitlaatsystemen. Daan was destijds al bezig met bochten op maat te maken en had reeds een ruime ervaring met RVS materialen.
Het begon dus eigenlijk om uitlaten en bochten te produceren op maat per project. Bij Moto Adonis was het niet de bedoeling om meerdere uitlaatsystemen op voorhand uit te werken. Gewoon per project.
PROGRESSIE IN TIJD
Het concept, het idee MAD-Exhaust groeide eigenlijk vanuit Moto Adonis. Mad exhaust is ontstaan door de toenemende vraag om de uitlaten die we op de motoren van Moto Adonis maakte ook te verschepen. In die periode heeft Daan ook MAD-Exhaust opgericht. September 2019 is MAD los gekoppeld van Moto Adonis en apart bedrijf verder gegaan.
In september 2020 heeft Daan Moto Adonis verkocht en na een half jaar was het bedrijf geheel van de nieuwe, bevriende eigenaars.
Er was meer ruimte nodig om intensiever met vernieuwende technieken en materialen bezig te zijn. Ondertussen hadden we al mooie resultaten afgeleverd van zeer hoogstaande kwaliteit maar het was telkens weer wachten op een nieuw project om de volgende stap uit te werken en te testen.
MAATWERK MET HOOGKWALITATIEVE MATERIALEN
Werken met RVS vereist veel ervaring om goede resultaten te halen bij het lasproces. Heb je tips voor beginnende lassers die hun niveau willen verhogen?
Het belangrijkste: je materiaal schoonmaken, schoonmaken en nogmaals schoonmaken. (lacht)
Elk restje olie, vetresten van je vingers, stofdeeltjes, slijprestanten, … moeten goed verwijderd worden. Anders komen ze terecht in het lasgedeelte. Dat kan invloed hebben op de laskleuren en onregelmatigheden veroorzaken. Niet alleen de buitenkant reinigen maar ook de binnenkant van je materiaal. Het moment dat je de verschillende stukken begint te monteren mag je er niet vanuit gaan dat deze tientallen onderdelen tot op de millimeter in elkaar gaan passen. Het is en blijft handwerk. Bij stick welding start je en stop je na één volledige beweging. Je krijgt dus verschillende kleuren bij de start en stop van je laswerk. Het materiaal dat je gebruikt om te lassen, heeft natuurlijk ook zijn invloed op de kleur. Ik probeer me zo goed mogelijk aan hetzelfde tempo , dezelfde snelheid te houden van mijn lasbeweging. Je krijgt een combinatie van kleuren na het lassen. Maar als je alleen maar blauwe kleur hebt, dan is het niet goed. Dan verliest je materiaal en dus ook het eindresultaat zijn karakter. Ik streef na een egale kleurcombinatie van start tot stop waarbij de start en stop zo weinig mogelijk opvalt.
Er zijn nog andere factoren die een invloed hebben op je laswerk. Zoals het type gas, welke ampere je gebruikt, welke temperatuur… het hangt allemaal af van het materiaal je op dat moment hanteert. De dikte van het materiaal, de legering maar voornamelijk de snelheid van je handbeweging. Dus samengevat: het materiaal, het intensief schoonmaken van je materiaal, de voorbereiding van monteren, het soort gas, de ampere, de snelheid van je hand beinvloeden de kwaliteit en kleuren van je laswerk. Voor onze buizen gebruiken we 1.5 millimeter body, voor onze geluidsdempers blijven we onder 1 millimeter dikte van plaatmateriaal. Hier werken we dus steeds met varïerende instellingen. Oefening baart kunst en jarenlange ervaring natuurlijk ook. Zelfs bij mij blijft het een constant leerproces om mezelf steeds te verbeteren. Dat is het perfectionische kantje aan mezelf.
Elk project is uniek. Elke motor waarvoor jullie maatwerk leveren heeft andere power, ander frame, ander technische eigenschappen. Hoe gaan jullie hiermee om?
Het begint allemaal bij een eerste gesprek. Welke motor hebben ze? Hoe zien de klanten het eindresultaat? Willen ze 4 in 1 met 1 op maat gemaakte demper of gaan we naar een eindresultaat van 4 dempers? Of zes zelfs. (lacht)
Voor sommige mensen is het esthetische en het geluid belangrijker dan de power. Dus meer looks dan functionaliteit. In dat geval gaan we mee in hun verhaal maar functionaliteit blijft zeer belangrijk. De power moet er ook zijn om de motor goed te doen draaien. Die oefening hebben we al honderen keren uitgevoerd.
Meestal probeer ik niet al te ver af te wijken van het originele. De dikte van het materiaal wordt wel iets dikker maar de lengte van de bochten en uitlaatpijpen probeer ik zo goed als hetzelfde te houden. Ook de verhouding van lengte tussen de uitlaatpijpen per cilinder is belangrijk. Je mag creatief zijn in de vorm maar procentueel moeten alle lengtes wel kloppen als je werkt met 4 in 1 of 2 in 1.
Daan vertelde me over jouw beginperiode bij MAD-Exhaust. In het begin hebben jullie veel samen besproken en gefilosofeerd over welke richting jullie wensten te evolueren, over vormgeving en functie van elk uitlaatsysteem. Maar op dit moment, jij leert hen. Daarom is hij nu dikverdiend Head of Design & Production. Hoe is dit zo ver kunnen evolueren van jouw beginproces bij Moto Adonis tot nu?
In het begin werkte ik vooral bij Moto Adonis in het atelier. Na een tijd heb ik me ook motorblokken en frames aangeschaft van bepaalde modellen waarvoor we op regelmatige basis werk verrichtten. Zoals dit frame van een BMW RT en bijhorend motorblok. Of dit frame van Yamaha en Honda met bijhorend blok. Het zijn versleten motoren en oude frames maar dat maakt niets uit. Ik gebruik ze als pasvorm voor onze creaties die we vervaardigen per project. Dat ik zowel thuis als bij hen in de zaak kan werken, levert me zeer veel tijdswinst op en meer functionele werkuren. Dat heeft het proces van leren en steeds meer innoveren enorm versnelt. Aansluiting van de uitlaatpijpen aan het motorblok, de graduele berekeningen van de bochten maar ook de flow van het gehele systeem. Hoe gaan de uitlaatgassen doorheen het geheel? Wat is de beste vormgeving voor een goedwerkend en zeer functioneel compleet uitlaatsysteem te hebben? Een goed flow, geen confrontaties in je flow, zorgt voor goede power. Dan gaat je motor vloeiend. Dat was onze grootste leerproces in de beginjaren. Sommige creaties zijn prachtig op foto maar misschien niet goed voor de functionaliteit van de motor. Dan begonnen we gewoon opnieuw. Dat was in de beginjaren ons belangrijkste leerproces. Ondertussen hebben we zoveel ervaring opgedaan dat we zelfs bij een nieuwe bike al direct weten waarop we moeten letten en waar de knelpunten zitten.
DE EVOLUTIE
Hebben jullie dan ook de projecten sterk zien veranderen in de laatste jaren?
Ja, absoluut. Tijdens de begindagen deden we enkele modellen. Onze variatie groeide met de jaren. Het laatste jaar is ons spectrum zeer breed geworden.
Onlangs hebben we nog een opdracht gekregen om een rallye wagen onder handen te nemen. Hier was power en functionaliteit het belangrijkste. Onze expertise heeft de deur opengezet voor dit project. We zijn fier dat we deze wagen nog meer kracht hebben kunnen bezorgen. We hebben veel geëxperimenteerd met verschillende hoeken, binnendiameters, lengtes en dempers. Zeer veel getest en weer extra ervaring opgedaan.
Ook het soort klanten is veranderd. Particulieren doen we al van dag 1. Hier gaan we nog steeds op dezelfde manier te werk. We kunnen ondertussen al veel foto materiaal tonen en zodoende bespreken we elke wens van de klant. Welk soort uitlaatpijpen, welk bochtenwerk en welke geluidsdempers.
We trachten steeds naar een mooi geheel, een mooie symbiose te werken tussen uitlaatsysteem en de gehele look van de motor. Maar het eindresultaat moet steeds uniek lijken en natuurlijk praktisch zijn. Met praktisch bedoel ik een mooi geluid en niet te hoog of te luid en het bochtenwerk moet veilig zijn zodat de rijder zich niet kan verbranden. Anderszijds werken we ook in opdracht van andere custom builders en garages, hier in Nederland maar ook ver daarbuiten.
UNIEK
Er zijn nog meerdere bedrijven op de markt die zich toespitsen op uitlaatsystemen. Hoe positioneert MAD-Exhaust zich in die markt?
Het klopt dat er nog andere bedrijven zijn die ook uitlaatpijpen bouwen, maar eigenhandig vanuit het niets volledige en zeer kwalitatieve geluidsdempers produceren, dat doen niet veel bedrijven ons na. Onze op maat gemaakte geluidsdempers bestaan volledig uit RVS, zowel het binnenwerk als de volledige buitenkant.
Ook ons buismateriaal kopen wij hier in België of Nederland aan. We werken alleen met het beste RVS materiaal op de markt. Ook de manier van snijden, voorbereiding naar montage toe, het lassen, het bochtenwerk. Daar maken we het verschil.
Vele bedrijven gebruiken machines om bochten te maken. Een pijp wordt in een machine geplaatst en met kracht verkrijgt men de gewenste bocht. Bij ons wodt alles met de hand vervaardigd. Buizen uitsnijden op maat zodat een bocht met de gewenste hoek kan gemaakt worden. Alles met de hand.
We maken dus uitlaatsystemen op de oldschool manier. Volledig op maat en handvervaardigd. Elke creatie is dus mogelijk, elke vorm.
THE FUTURE
Wat gaat de toekomst brengen, denk je?
Reeds enkele jaren hebben we de trend van caferacers, vintage scambers en oldtimer motoren. Die trend gaat nog enige tijd aanhouden. Wat we wel merken is dat eigenaars van zulke motoren, steeds hogere eisen stellen aan de afwerking van hun motor. En dan komen ze bij ons terecht. Ook zie je een verbreding van modellen die als caferacer worden omgebouwd. Vroeger waren het voornamelijk de BMW RT modellen, de Honda CB’s en enkele yamaha modellen die het meeste werden omgebouwd. Nu is dat spectrum zeer breed. De laatste jaren is er meer geëxperimenteerd met andere vintage modellen. Dikwijls door de professionele custom garages in Europa en de rest van de wereld. Hobby bouwers volgen deze voorbeelden. Ondertussen komt bijna elk model in aanmerking om iets moois van te bouwen.
Anderzijds zie je ook verbouwingen aan nieuwe modellen. Niet direct om er een caferacer van te maken maar om de motor te verfraaien of een eigen persoonlijke touch mee te geven.
Terwijl je denkt dat de jongere generatie meer en meer voor elektrisch zou kiezen, zie je het tegenovergestelde gebeuren. Meer en meer twintigers kiezen resoluut voor de jaren 70-90 motoren, de oldschool motoren. Maar ook de vintage lederen vesten, de oude motorbrillen, … alles komt terug. Onze toekomst ziet er dus nog rooskleurig uit. (lacht)
TUSSEN DE GROTE JONGENS
Als je één project mag kiezen waar je echt met fierheid naar terugkijkt. Welk project zou dat zijn?
Dat is moeilijk kiezen. Er zijn reeds meerdere projecten de revue gepasseerd waarvan ik dacht: wauw, mooi. Niet alleen het project maar ook voor wie we deze projecten hebben mogen uitvoeren. Zoals voor Arjan van der Boom van Ironwood Custom Motorcycles. Toch wel een motorbouwer met wereldfaam. Meerdere van zijn motoren hebben onze uitlaatsystemen gekregen. Een prachtige samenwerking. BikeShed in London is speciaal event voor me. Daar stonden enkele motoren van Arjan met onze op maat gemaakte uitlaatsystemen en ook met onderdelen geleverd door Powerbrick Parts uit Scheidam. Ook de vertegenwoordigers van Powerbrick waren vol lof over onze kwaliteit.
Meestal werk je aan een project alleen en zie je alleen de blik van tevredeneid van die ene klant. Maar op een beurs komen ze je zeer frequent aanspreken of je feliciteren over je werk. Niet alleen de doorsnee bezoekers maar ook andere professionelen. Op die events meet je je met de wereldtop. De exposanten op deze shows zijn gewoonweg van wereldklasse op gebied van custombuilding. En daar sta je dan. Tussen de groten. Aanvankelijk voelde ik wel wat druk bij de start van deze events, maar telkens waren de commentaren lovend. Dat geeft een zeer grote voldoening, zowel voor mezelf als ook voor MAD-Exhaust.
Biedt MAD-Exhaust nog andere services aan buiten het produceren van uitlaatsystemen op maat?
Ja, je kan bij ons ook gewoon de geluidsdempers kopen, zonder al de rest. We kunnen ook alle werk voor de uitlaatpijpen voorbereiden. Sommige wensen zelf al het laswerk uit te voeren. Wij zorgen dan dat je met zeer goed materiaal aan de slag kan. We kunnen collector tubes op maat maken voor je 2 in 1, 4 in 1. Geen probleem. Of eindringen om je uitlaten aan je motorblok te hechten. Zelfs onze RVS buizen die speciaal voor MAD-Exhaust worden gemaakt, kan je los bestellen.
Arjan Van der Boom – Ironwood Custom Motorcycles
THE NEXT STEP
Wat houdt je na al die jaren nog gemotiveerd als Head of Design & Production bij MAD-Exhaust?
Af en toe eens uit mijn comfortzone stappen en iets nieuws proberen in mijn vrije tijd. Hoe kan ik me nog steeds verbeteren? Elk project blijft in mijn hoofd nog een leerproces, terwijl we al jaren hoge kwaliteit afleveren. Maar voor mij mag de lat bij elk nieuw project nog eens een tikkeltje hoger gelegd worden.
Zeker als het over geluidsdempers gaat. In de beginjaren kochtten we dempers aan. Nu maken we ze geheel zelf. Elke geproduceerde geluidsdemper is momenteel al van een hoogstaande kwaliteit. Maar onze demperproductie gaat nog veel verder evolueren. Nieuwe materialen zoals titanium of in combinatie met carbon op maat gemaakte hechtpunten of eindkappen voor dempers. Deze uitbreiding wil ik voor MAD-Exhaust nog verder ontwikkelen. Nog mooier, sterker en duurzamer.
Ik hoef me niet met de projecten en de verkoop bezig te houden. Dat doet Daan. (lacht) Ik kan me volledig concentreren op producteren, testen, nieuwe inovaites en nieuwe materialen. Dat is mijn element. Daar voel ik me goed.
Bruno, bedankt voor het gesprek.
En nu tijd voor nog een koffie.
